Literatura do 1945 r.:
1. Die Essayistik von Gottfried Benn: Dorische Welt (poln. Świat dorycki), Kunst und Drittes Reich (poln. Sztuka a Trzecia Rzesza) (oba teksty w: (red.) Hubert Orłowski: Wobec faszyzmu. Warszawa 1987)
2. Die Blendung (poln. Auto da fé) von Elias Canetti
3. Die Romane von Hedwig Courths-Mahler
4. Berlin Alexanderplatz. Die Geschichte von Franz Biberkopf (poln. Berlin Alexanderplatz) von Alfred Döblin
5. Effi Briest (poln. Effi Briest) von Theodor Fontane
6. Lyrische Gedichte und Balladen von Goethe und Schiller (vgl. J. W. Goethe: Dzieła wybrane, wybór i wstęp Stefan H. Kaszyński, Warszawa 1983, Fryderyk Schiller: Dzieła wybrane, wybór i wstęp Stefan H. Kaszyński, Warszawa 1985)
7. Faust. Teil I (poln. Faust cz. I) von Johann Wolfgang von Goethe
8. Die Leiden des jungen Werthers (poln. Cierpienia młodego Wertera) von J. W. Goethe
9. Das dramatische und prosaische Schaffen von Gerhardt Hauptmann (z.B. Vor Sonnenaufgang, Der Biberpelz, Die Weber, Bahnwärter Thiel, Das Meerwunder – poln. Dzieła, t. 1-7)
10. Die Romane von Hermann Hesse: Peter Camenzind (poln. Peter Camenzind) und Unterm Rad (poln. Pod kołami)
11. Der Steppenwolf (poln. Wilk stepowy) von Hermann Hesse
12. Siddhartha (poln. Siddhartha – poemat indyjski) von Hermann Hesse
13. Die phantastische romantische Prosa von E.T.A. Hoffmann
14. Das Schaffen von Ernst Jünger: z.B. In Stahlgewittern (poln. W nawałnicy żelaza), Das abenteuerliche Herz (poln. Awanturnicze serce), Auf den Marmorklippen (poln. Na marmurowych skałach)
15. Die Prosa von Franz Kafka: z.B. Der Prozess (poln. Proces), Das Schloss (poln. Zamek), Amerika (poln. Ameryka), Die Verwandlung (poln. Przemiana)
16. Der grüne Heinrich (poln. Zielony Henryk) von Gottfried Keller
17. Das dramatische Werk von Heinrich von Kleist (z.B. Der zerbrochene Krug, Käthchen von Heilbronn, Prinz Friedrich von Homburg, Essay Über das Marionettentheater – poln. Dramaty wybrane)
18. Die andere Seite (poln. Po drugiej stronie) von Alfred Kubin
19. Das Werk von Heinrich Mann: z.B Im Schlaraffenland (poln. W krainie pieczonych gołąbków), Professor Unrat oder Das Ende eines Tyrannen (poln. Profesor Unrat), Die kleine Stadt (poln. Miasteczko), Der Untertan (poln. Poddany)
20. Mephisto (poln. Mefisto) von Klaus Mann
21. Die Novellistik von Thomas Mann: Tristan (poln. Tristan), Tonio Kröger (poln. Tonio Kröger), Der Tod in Venedig (poln. Śmierć w Wenecji)
22. Die Buddenbrooks (poln. Buddenbrookowie) von Thomas Mann
23. Der Zauberberg (poln. Czarodziejska Góra) von Thomas Mann
24. Joseph und seine Brüder (poln. Józef i jego bracia) von Thomas Mann
25. Die Essays von Thomas Mann (z.B. Bruder Hitler, Deutschland und die Deutschen, Meine Zeit – poln. Moje czasy. Eseje)
26. Der Golem (poln. Golem) von Gustav Meyrink
27. Die Verwirrungen des Zöglings Törleß (poln. Niepokoje wychowanka Törlessa) von Robert Musil
28. Die Romane von Erich Maria Remarque: Im Westen nichts Neues (poln. Na Zachodzie bez zmian) und Arc de Triomphe (poln. Łuk Triumfalny)
29. Das prosaische (z.B. Aufzeichnungen des Malte Laurids Brigge, poln. Pamiętniki Malte-Lauridsa Brigge) und lyrische Schaffen (z.B. Sonette an Orpheus, poln. Sonety do Orfeusza i inne wiersze) von Rainer Maria Rilke
30. Das Werk von Joseph Roth: Radetzkymarsch (poln. Marsz Radetzkego), Die Kapuzinergruft (poln. Krypta Kapucynów) und Die Büste des Kaisers (poln. Popiersie Cesarza)
31. Die Dramen von Friedrich Schiller: Die Räuber (poln. Zbójcy), Kabale und Liebe (poln. Intryga i miłość), Don Carlos (poln. Don Carlos)
32. Die expressionistische Lyrik von Georg Trakl (poln. Anthologie in der Übersetzung von Andrzej Lam)
33. Caspar Hauser oder Die Trägheit des Herzens (poln. Dziecię Europy czyli Kacper Hauser) von Jakob Wassermann
34. Der Hauptmann von Köpenick (poln. Kapitan z Köpenick) von Carl Zuckmayer
35. Der Streit um den Sergeanten Grischa (poln. Spór o sierżanta Griszę) von Arnold Zweig
Literatura po 1945 r.:
1. Das dreißigste Jahr (poln. Rok trzydziesty) von Ingeborg Bachmann
2. Der Fall Franza (poln. Przypadek F.) von Ingeborg Bachmann
3. Jakob der Lügner (poln. Jakub Łgarz) von Jurek Becker
4. Die Prosa von Thomas Bernhard: Frost (poln. Mróz) und Alte Meister. Komödie (poln. Dawni mistrzowie. Komedia)
5. Die Dramatik von Thomas Bernhard (z.B. Ein Fest für Boris, Heldenplatz – poln. Dramaty, t. 1.)
6. Märkische Forschungen (poln. Poszukiwania brandenburskie) von Günter de Bruyn
7. Heinrich Bölls Prosa: Billard um halbzehn (poln. Bilard o wpół do dziesiątej), Ansichten eines Clowns (poln. Zwierzenia Clowna) und Gruppenbild mit Dame (poln. Portret grupowy z damą)
8. Thomas Brussigs Am kürzeren Ende der Sonnenallee (poln. Aleja słoneczna)
9. Die Essayistik von Elias Canetti: Das Gewissen der Worte (poln. Sumienie słów)
10. Autobiographische Erinnerungen von Elias Canetti: Die gerettete Zunge (poln. Ocalony język), Die Fackel im Ohr (poln. Pochodnia w uchu) und Das Augenspiel (poln. Gra oczu)
11. Die Gedichte von Paul Celan (poln. Wybór poezji [1973], Wiersze [1988], Utwory wybrane. Wybr. i oprac. R. Krynicki. Przeł. St. Barańczak [1999])
12. Die Romane Heimito von Doderers: Die Strudelhofstiege oder Melzer und die Tiefe der Jahre (poln. Schody Strudlhofu albo Melzer i głębia lat) und Die Dämonen. Nach der Chronik des Sektionsrates Geyrenhoff (poln. Demony)
13. Kriminalgeschichten von Friedrich Dürrenmatt: z.B. Der Richter und sein Henker (poln. Sędzia i jego kat), Der Verdacht (poln. Podejrzenie), Die Panne. Eine noch mögliche Geschichte (Kraksa. Historia jeszcze możliwa), Das Versprechen. Requiem auf den Kriminalroman (poln. Obietnica. Podzwonne powieści kryminalnej)
14. Der Besuch der alten Dame (poln. Wizyta starszej pani) von Friedrich Dürrenmatt
15. Die Physiker (poln. Fizycy) von Friedrich Dürrenmatt
16. Die Gedichte von Günter Eich (poln. Topografia piękniejszego świata, 1980)
17. Momo oder Die seltsame Geschichte von den Zeit-Dieben und von dem Kind, das den Menschen die gestohlene Zeit zurückbrachte (poln. Momo czyli Osobliwa historia o złodziejach czasu i o Dziecku, które zwróciło ludziom skradziony im czas) und Die unendliche Geschichte (poln. Nie kończąca się historia) von Michael Ende
18. Die Gedichte von Hans Magnus Enzensberger: Mausoleum (poln. Proces historyczny), Der Untergang der Titanic (poln. Zagłada Titanica)
19. Die Lyrik von Erich Fried: Aufforderung zur Unruhe (poln. Wezwanie do niepokoju, 1984), Auswahlband (poln. Wybór wierszy najpiękniejszych)
20. Die Prosa von Max Frisch: Homo faber (poln. Homo faber) und Mein Name sei Gantenbein (poln. Powiedzmy, Gantenbein)
21. Es geht uns gut (poln. U nas wszystko dobrze) von Arno Geiger
22. Die Danziger Trilogie von Günter Grass: Die Blechtrommel (poln. Blaszany bębenek), Katz und Maus (poln. Kot i mysz) und Hundejahre (poln. Psie lata)
23. Unkenrufe (poln. Wróżby kumaka) von Günter Grass
24. Im Krebsgang (poln. Idąc rakiem) von Günter Grass
25. Beim Häuten der Zwiebel (poln. Przy obieraniu cebuli) von Günter Grass
26. Sonne und Mond (poln. Słońce i księżyc) von Albert Paris Gütersloh
27. In einer dunklen Nacht ging ich aus meinem stillen Haus (poln. Pewnej ciemnej nocy wyszedłem z mojego cichego domu) von Peter Handke
28. Don Juan (erzählt von ihm selbst) (poln. Don Juan (sam o sobie opowiada)) von Peter Handke
29. Opernball (poln. Bal w operze) von Josef Haslinger
30. Der fremde Freund / Drachenblut (poln. Obcy przyjaciel) von Christoph Hein
31. Cholonek oder Der liebe Gott aus Lehm (poln. Cholonek czyli Dobry Pan Bóg z gliny) und Polski Blues (poln. Polski blues) von Janosch
32. Die Klavierspielerin (poln. Pianistka) von Elfriede Jelinek
33. Hans Hellmut Kirsts Kriegsromane: u.a. Fabrik der Offiziere (poln. Fabryka oficerów), Kameraden (poln. Kamraci), Die Nacht der Generale (poln. Noc generałów), 08/15 (poln. 08/15)
34. Tagebuch 1933-1945. Eine Auswahl für junge Leser (poln. Dziennik 1933-1945: wybór dla młodych czytelników) von Victor Klemperer
35. Die wunderbaren Jahre von Reiner Kunze
36. Deutschstunde (poln. Lekcja niemieckiego) Siegfried Lenz
37. Nikolaikirche (Kościół św. Mikołaja) von Erich Loest
38. Sutters Glück (poln. Szczęście Suttera) von Adolf Muschg
39. Herztier (poln. Sercątko) von Herta Müller
40. Die Entdeckung der Langsamkeit (poln. Odkrywanie powolności) von Sten Nadolny
41. Die letzte Welt (poln. Ostatni świat) von Christoph Ransmayr
42. Austerlitz (poln. Austerlitz) von W. G. Sebald
43. Der Vorleser (poln. Lektor) von Bernhard Schlink
44. Johannes Mario Simmels Es muss nicht immer Kaviar sein (poln. Nie zawsze musi być kawior)
45. Das Parfum (poln. Pachnidło) von Patrick Süskind
46. Die Romane von Martin Walser: z.B. Halbzeit (poln. Półmetek), Das Einhorn (poln. Jednorożec), Ein fliehendes Pferd (poln. Spłoszony koń)
47. Der Geliebte der Mutter (poln. Ukochany matki) von Urs Widmer
48. Nachdenken über Christa T. (poln. Rozmyślania nad Christą T.) von Christa Wolf
Zagadnienia z nowszej (po roku 1933) historii, geografii i kultury niemieckiego obszaru językowego
UWAGA! Podane zakresy tematyczne mają charakter zagadnień ramowych, przybliżających tematykę
rozmów kwalifikacyjnych. Tworzą one punkt wyjścia do rozmowy, która przybiera często formę
sporu, obrony własnych poglądów, analizy porównawczej z realiami polskimi itd. Jednocześnie
zakłada się, że uczniowie przystępujący do eliminacji okręgowych bądź finału Olimpiady posiadają
wiedzę ogólną z zajęć szkolnych (geografia, historia powszechna, historia Polski, wiedza o
społeczeństwie, język polski) na poziomie liceum ogólnokształcącego. Stąd też, w ramach
przedstawionych poniżej zakresów, mogą pojawić się pytania szczegółowe dotyczące np. porównania
ilości mieszkańców Polski i Austrii, porównania ilości i wielkości polskich województw i
szwajcarskich kantonów, podania nazwy największej polskiej gazety codziennej lub funkcji
prezydenta w Polsce i Niemczech.
ZAKRES I – HISTORIA OD ROKU 1933
DEUTSCHLAND
1. Das III. Reich und der Zweite Weltkrieg/III. Rzesza i II wojna światowa
(Hitlers Machtergreifung, politische, gesellschaftliche und kulturelle Gleichschaltung, die
Hitlerjugend, der Bund Deutscher Mädel, die Staatsform des III. Reiches, Etappen der
Judenverfolgung, die deutsche Okkupationspolitik, die bedingungslose Kapitulation; die deutsche
Erinnerungskultur).
(przejęcia władzy przez Hitlera, zrównanie polityczne, społeczne i kulturalne, Hitlerjugend, BDM,
ustrój państwowy III. Rzeszy, etapy prześladowania Żydów, polityka okupacyjna III. Rzeszy ,
bezwarunkowa kapitulacja; niemiecka kultura pamięci).
2. Deutschland in den Jahren 1945-49/Niemcy w latach 1945-49
(die wichtigsten Beschlüsse des Potsdamer Abkommens, unterschiedliche Entwicklung in den
Besatzungszonen, die Entnazifizierung, der Marshallplan, die Berliner Blockade, die
Währungsreform).
(ważniejsze postanowienia Konferencji Poczdamskiej, różny rozwój stref okupacyjnych,
denazyfikacja, plan Marshalla, blokada Berlina, reforma walutowa).
3. Zur Gründung und Entwicklung der DDR/Powstanie i dzieje NRD
(die Gründung der DDR, die Berliner Mauer, Beziehungen zwischen der DDR und der BRD, die
Einbindung in das politische, militärische und wirtschaftliche System des Ostens, der
Arbeiteraufstand 1953, politische Parteien, die FDJ, die Stasi, die Wiederherstellung der deutschen
Einheit).
(powstanie NRD, mur berliński, stosunki między NRD i RFN, włączenie NRD do wschodniego
systemu politycznego, militarnego i gospodarczego; powstanie robotników w 1953r., partie
polityczne, FDJ, Stasi, zjednoczenie Niemiec).
4. Zur Gründung und Entwicklung der BRD/Powstanie i dzieje RFN
(die Gründung der BRD, deutsches Wirtschaftswunder, der Sonderstatus Berlins, Pariser Verträge,
die Einbindung in das politische, militärische und wirtschaftliche System des Westens, die
Studentenrevolte, die Friedensbewegung, der Terrorismus, die Hauptstadt der BRD, die deutsche
Einheit).
(powstanie RFN, niemiecki „cud gospodarczy“, status Berlina, traktaty paryskie, włączenie RFN w
zachodni system polityczny, militarny i gospodarczy, rewolta studencka, ruch na rzecz pokoju,
terroryzm, stolica RFN, niemiecka jedność).
ÖSTERREICH/Austria
Zur Geschichte Östereichs im 20. und 21. Jahrhundert/Historia Austrii w XX i XXI wieku
(Österreich bis 1938, die zweite Republik 1945-1955, die volle Souveränität seit 1955,
Hauptbestimmungen des Staatsvertrages von 1955, die Neutralität Österreichs, Österreichs
Politiker, die „UNO-City”, der EU-Beitritt).
(Austria do 1938 roku, II. Republika 1945-1955, pełna suwerenność od 1955r., główne
postanowienia umowy państwowej z 1955r., neutralność Austrii, politycy austriaccy, „UNO-city”,
wstąpienie do Unii Europejskiej).
DIE SCHWEIZ/Szwajcaria
Zur Schweizer Geschichte im 20. und 21. Jahrhundert/Historia Szwajcarii w XX i XXI wieku
(die „Schweizerische Eidgenossenschaft”, die Frage der Neutralität, die Vielsprachigkeit, zur
Gestaltung der Außenpolitik, das Rote Kreuz, zur Rolle der Schweiz im 2. Weltkrieg, die Direkt-
Demokratie).
(“Wspólnota Szwajcarska“, problem neutralności, wielojęzyczność Szwajcarii, kształtowanie
polityki zagranicznej, Czerwony Krzyż, rola Szwajcarii podczas II wojny światowej, demokracja
bezpośrednia).
ZAKRES II – KULTURA, PAŃSTWO I SPOŁECZEŃSTWO
1. Die föderalistische Struktur/Struktura federalistyczna
(die Bundesländer in Einzeldarstellungen: Lage, Größe, Hauptstadt, Landschaften, Wirtschaft,
Kulturdenkmäler, bekannte Städte, Mundarten, Sitten, Besonderheiten, Persönlichkeiten;
Kompetenzen des Bundes und der Bundesländer).
(poszczególne landy RFN: położenie, wielkość, stolice, krajobrazy, gospodarka, zabytki kultury,
znane miasta, dialekty, ważne osobistości; kompetencje landów i Związku Federacyjnego).
2. Grundlagen der Staatsordnung/Podstawy prawa państwowego
(die Staatsform der BRD, die Verfassung der BRD, zur Funktion und Bedeutung der wichtigsten
Verfassungsorgane: Bundestag, Bundesrat, Bundespräsident, Bundesregierung, Bundeskanzler;
die BRD in der Europäischen Union).
(ustrój państwowy RFN, konstytucja, funkcja i znaczenie ważniejszych organów państwowych:
parlament, Bundesrat, prezydent, rząd, kanclerz; RFN w Unii Europejskiej).
3. Politische Parteien/Partie polityczne
(die politischen Parteien in der BRD: die Zusammensetzung der Parteien im Bundestag, die
regierende Partei und/oder Koalition, Oppositionsparteien, extreme politische Gruppierungen,
bekannte Politiker).
(partie polityczne w RFN: skład partyjny Bundestagu, partia rządząca i/lub koalicja, partie
opozycyjne, ekstremalne grupy polityczne, znani politycy).
4. Die ökonomische Dimension/Wymiar ekonomiczny
(weltberühmte Unternehmen und Erzeugnisse aus Deutschland, größte Ausstellungen und Messen,
das ökologische Bewusstsein der Bürger).
(znane na świecie przedsiębiorstwa i produkty niemieckie, największe targi i wystawy,
świadomość ekologiczna obywateli).
5. Die Gesellschaftsstruktur/Struktura społeczna
(nationale Minderheiten in der BRD, zur Frage der Ausländer und der Einwanderungspolitik,
Konfessionen und Religionsgemeinschaften, die Stellung der Frau in der Gesellschaft, die Familie,
Kinder und Jugend, Rentner, Arbeitslose).
(mniejszości narodowe w RFN, problem cudzoziemców i polityka imigracyjna, wyznania i
wspólnoty religijne, pozycja kobiet w społeczeństwie, rodzina, dzieci i młodzież, emeryci,
bezrobotni).
6. Das öffentliche Leben/Życie społeczne
(die öffentliche Meinung, Massenmedien, öffentlich-rechtliche und private Fernsehanstalten, die
größten und bedeutendsten Tageszeitungen, Wochenzeitungen, Magazine und Zeitschriften,
Massenmedien als „vierte Gewalt im Staat”).
(opinia publiczna, media publiczne, państwowa i prywatna telewizja, najważniejsze oraz
najbardziej znane gazety i czasopisma, media jako „czwarta władza w państwie”).
7. Die Wechselbeziehungen in Politik, Kultur, Wirtschaft zwischen Polen und
Deutschland/Stosunki między Polską i Niemcami w dziedzinie polityki, kultury i gospogarki
(die Anerkennung der polnischen Westgrenze durch die DDR und die BRD, Partnerschaften
zwischen polnischen und deutschen Städten, der Jugendaustausch, die politische, wirtschaftliche
und kulturelle Zusammenarbeit zwischen Polen und Deutschland, Persönlichkeiten – Vermittler
polnischer oder deutscher Kultur im Nachbarland, kulturfördernde Institutionen: Goethe-Institut,
Jugendwerk, Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit).
(uznanie polskiej granicy zachodniej przez NRD i RFN, partnerstwa między miastami polskimi i
niemieckimi, wymiana młodzieży, współpraca gospodarcza, polityczna i kulturalna między Polską
i Niemcami, osobistości – pośrednicy w popularyzacji kultury w kraju sąsiada, instytucje promocji
kultury: Instytut Goethego, Współpraca Młodzieży, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej).
8. Die bedeutendsten Kulturzentren/Ważne centra kulturowe
(bedeutende Kulturzentren in der BRD: Städte, Regionen, wertvolle Kunstsammlungen,
interessante Museen, weltbekannte Veranstaltungen, Feste und Festivals (z. B. Münchner
Oktoberfest, Oberammergauer Passionsspiele, Bayreuther Festspiele, Berlinale), herausragende
Theaterbühnen, Opernhäuser, Musikorchester, Kinos und Filmzentren).
(najważniejsze centra kulturowe w RFN: miasta, regiony, ważniejsze zbiory sztuki, muzea, znane
na świecie imprezy, święta i festiwale (np. Oktoberfest, Pasja w Oberammergau, festiwal operowy
w Bayreuth, festiwal filmowy Berlinale, znane teatry, opery, orkiestry, kina i centra filmowe).
9. Die deutschsprachigen Persönlichkeiten des politischen, öffentlichen und kulturellen
Lebens/Osobistości z niemieckiego obszaru językowego w życiu politycznym, publicznym i
kulturalnym
(weltbekannte Persönlichkeiten, Nobelpreisträger, Künstler, Regisseure, Sportler, Philosophen,
Wissenschaftler, Schauspieler, Musiker, Architekten, Designer).
(światowej sławy osobistości, laureaci nagród Nobla, artyści, reżyserzy, sportowcy, filozofowie,
naukowcy, aktorzy, muzycy, architekci, projektanci).
10. Bildung und Wissenschaft/Oświata i nauka
(die älteste deutsche Universität, die wichtigsten Bibliotheken, Universitäten und Hochschulen,
Universitätsstädte, Zentren des Buchhandels, wissenschaftliche Institute).
(najstarszy uniwersytet niemiecki, najważniejsze biblioteki, uniwersytety, szkoły wyższe, miasta
uniwersyteckie, centra targów książki, instytuty naukowe).
11. Feste, Sitten, Bräuche und kulinarische Besonderheiten /Święta, zwyczaje, obyczaje i
osobliwości kulinarne
(Advent, Sankt Nikolaus, Weihnachten, Silvester, Fasching, Dreikönigstag, Ostern, Jugendweihe,)
(adwent, dzień św. Mikołaja, gwiazdka, sylwester, karnawał, święto 3. Króli, Wielkanoc,
„Jugendweihe”)
LITERATURA (W PRZYKŁADOWYM WYBORZE)
Uwagi ogólne: (spisy pozycji literaturowych będą corocznie aktualizowane)
Wiele informacji uczestnicy znajdą w bieżącej prasie ogólnej i specjalistycznej.
Zaleca się uczestnikom rozpoczęcie przygotowań od przeanalizowania potrzebnych haseł
w literaturze encyklopedycznej i słownikach (gdzie także znajdują się wskazówki
bibliograficzne) i przewodnikach.
W dalszej pracy należy pogłębiać wiedzę z opracowywanego zakresu w oparciu o literaturę
specjalistyczną.
Zalecana literatura z zakresu historii i wiedzy o krajach niemieckiego obszaru językowego:
1.Helmut M.Müller: Schlaglichter der deutschen Geschichte; Bonn 1990.
2. Österreich. Tatsachen und Zahlen; Wien 2001 i nowsze wydania.
3. Schweizer Brevier; Bern 2000 i nowsze wydania.
4. Kulturelles Leben in der Bundesrepublik Deutschland; Bonn 1992.
5. Hermann Glaser: Die Kulturgeschichte der Bundesrepublik Deutschland; Frankfurt/Main 1990.
6. Jerzy Krasuski: Historia Niemiec; Wrocław 1998.
7. Ewa Kobylińska/Andreas Lawaty/Rüdiger Stephan: Deutsche und Polen. 100 Schlüsselbegriffe;
München 1992 (wersja polska: Ewa Kobylińska/Andreas Lawaty/Rüdiger Stephan: Polacy i Niemcy.
100 kluczowych pojęć; Warszawa 1996).
8.Władysław Czapliński/Adam Galos/Wacław Korta: Historia Niemiec; Wrocław 1990.
9. Henryk Wereszycki: Historia Austrii; Wrocław 1988.
10. Jerzy Wojtowicz: Historia Szwajcarii; Wrocław 1989.
11. Heinz Griesbach: Aktuell und interessant. Die Bundesrepublik und ihre deutschsprachigen
Nachbarn. Lesetexte zur Landeskunde; Berlin 1990.
12. Manfred Dloczik/Adolf Schüttler/Hans Sternagel: Der Fischer Informationsatlas Bundesrepublik
Deutschland. Karten, Grafiken, Texte und Tabellen; Frankfurt/Main 1990.
13. Hubert Orłowski/Roman Dziergwa/Jerzy Kałążny/Czesław Karolak/Edyta Połczyńska: Słownik
twórców kultury niemieckojęzycznej; Poznań 1997.
14. Hanka Dmochowska i inni (red.): Niemcy współczesne. Zarys encyklopedyczny; Poznań 1999.
15. Renate Luscher: Von der Wende bis heute. Landeskunde Deutschland. München 2005.
Pomocne strony internetowe:
http://www.goethe.de/lrn/lks/lnd/deindex.htm Links zur Landeskunde/linki do zagadnień z
landeskunde.
http://www.kaleidos.de/ Alltag in Deutschland/życie codzienne w Niemczech.
http://www.dw-world.de/dw/0,2142,2146,00.html Didaktisierte Informationsangebote der Deutschen
Welle/zdydaktyzowana oferta informacyjna nadawcy Deutsche Welle.
http://www.deutschland-panorama.de/ Panoramen aus fast 50 deutschen Städten/panoramy z prawie
50 niemieckich miast.
http://www.magazine-deutschland.de/ Forum für Politik, Kultur und Wirtschaft/forum polityczne,
kulturalne i gospodarcze.
http://cornelia.siteware.ch/landeskunde/ Linkliste zu wichtigen Aspekten der schweizerischen
Landeskunde/lista linków dot. ważnych aspektów szwajcarskiego landeskunde.
http://www.infratest-dimap.de/ aktuelle Umfragen zur politischen Stimmung in Deutschland/aktualne
ankiety na temat nastrojów politycznych w Niemczech.
http://WebMuseen.de Museen und Ausstellungen in Deutschland, Österreich und der Schweiz/muzea i
wystawy w Niemczech, Austrii i Szwajcarii.
http://www.tatsachen-ueber-deutschland.de/ Ausführliche Informationen über Deutschland/obszerne
informacje o Niemczech.
http://www.dhm.de/lemo/home.html Lebendiges virtuelles Museum Online – ein Gang durch die
deutsche Geschichte des 20. Jahrhunderts/interaktywne i wirtualne muzeum – wędrówka przez
niemiecką historię XX wieku.
